Co to jest „dochód uzyskany” i jak wpływa na obliczanie dochodu?
O "uzyskaniu dochodu" mówimy w dwóch przypadkach:
uzyskanie W roku 2023: oznacza, że dochód pojawił się w trakcie roku 2023, nie był osiągany przez cały rok, np. umowa o pracę została zawarta od 1 marca 2032 r., co skutkuje tym, że kwota dochodu z roku 2023 będzie dzielona na 10 m-cy, a nie na 12 m-cy (o ile jest to dochód z katalogu "dochodów uzyskanych"!) oraz
uzyskanie PO roku 2023(o ten dochód pytamy w pkt. 4 załącznika nr 2 do Regulaminu): oznacza to pojawienie się po roku 2023 nowego źródła dochodu (np. nowej umowy), którego nie było w 2023 r.
Przy czym termin „uzyskanie dochodu” jest specyficzną sytuacją (o każdym dochodzie w potocznym rozumieniu możemy powiedzieć, że jest uzyskany - w sensie: został uzyskany, osiągnięty, zaistniał; jednak przy ubieganiu się o stypendium socjalne o "uzyskaniu dochodu" mówimy tylko w określonej, zdefiniowanej sytuacji, w znaczeniu potocznym używane będzie określenie „osiągnięty”). Dochód, który występował przez cały rok 2023 i występuje nadal (źródło było i jest, np. trwa od dawna umowa o pracę) nie jest "dochodem uzyskanym"; obliczając miesięczny dochód danej osoby, należy roczną kwotę tego dochodu podzielić przez 12 m-cy. Dzielenie dochodu z roku 2023 na 12 miesięcy jest standardem - odstępstwo od tego jest możliwe tylko w przypadku tzw. "uzyskania dochodu" w roku 2023"
1."Dochód uzyskany" w roku 2023 - to dochód, który spełnia łącznie trzy następujące warunki: 1). pojawił się w trakcie trwania roku 2023, nie występował od początku roku (np. została zawarta umowa o pracę od 01.03.2023 r.) 2). występuje w chwili obecnej (umowa trwa lub było kilka umów z tym pracodawcą, a aktualna trwa), 3). uzyskanie dochodu może być spowodowane wyłącznie:
zakończeniem urlopu wychowawczego;
uzyskaniem zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych;
uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (t.j. Dz.U. 2022, poz. 1051);
rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego;
uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;
uzyskaniem stypendium doktoranckiego w art.209 ust.1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Kwota dochodu, który spełnia te warunki (jest "dochodem uzyskanym" w roku 2023), będzie dzielona przez liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany, a nie przez 12 m-cy.
Dochód, który nie spełnia powyższych warunków, nie jest "dochodem uzyskanym", jego kwota osiągnięta w roku 2023 będzie więc zawsze dzielona na 12 m-cy (np. kwota alimentów, które zaczęły wpływać od 01.09.2023).
2."Dochód uzyskany" po roku 2023 – to dochód, który spełnia łącznie trzy następujące warunki: 1). pojawił się po roku 2023, nie występował w 2023 (np. została zawarta umowa o pracę od 15.05.2023 r.), 2). występuje w chwili obecnej (umowa trwa lub było kilka umów z tym pracodawcą, a aktualna trwa), 3). jego uzyskanie może być spowodowane wyłącznie:
zakończeniem urlopu wychowawczego;
uzyskaniem zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych;
uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. 2022, poz. 1051);
rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego;
uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;
uzyskaniem stypendium doktoranckiego w art.209 ust.1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Miesięczna kwota dochodu, który spełnia te warunki (jest „dochodem uzyskanym” po roku 2023), będzie dodana do kwoty innych miesięcznych dochodów danej osoby policzonych na podstawie roku 2023. Przy czym ma to być kwota za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło "uzyskanie dochodu".
Przykład Umowa o pracę jest od 01.07.2024 r., więc miesiącem następującym po miesiącu uzyskania będzie sierpień i kwota netto za sierpień będzie kwotą "dochodu uzyskanego", o którą trzeba powiększyć średnie miesięczne dochody danej osoby z 2023 r. (a jeśli dana osoba nie miała dochodów w roku 2023 lub dochody z roku 2023 są "dochodami utraconymi" to ta kwota za sierpień stanie się dochodem tej osoby we wniosku)
UWAGA: Dochód, który pojawił się po roku 2023, ale nie występuje już w chwili obecnej nie jest „dochodem uzyskanym”. Takiego dochodu w ogóle nie uwzględnia się przy obliczaniu miesięcznego dochodu danej osoby, ani nie dokumentuje we wniosku.
Przykład Dana osoba była zatrudniona na umowę zlecenie w okresie od 01.03.2024 do 31.07.2024.
Dochód, który nie spełnia trzeciego warunku - np. dochód z alimentów, z gospodarstwa rolnego, z wynajmu – mimo że pojawił się po 2023 r. i jest osiągany w chwili obecnej nie jest „dochodem uzyskanym” i nie należy go uwzględniać. Zgłoszenie "uzyskania dochodu" w rodzinie jest obowiązkiem studenta - aż do wydania decyzji , czyli także w okresie po złożeniu wniosku. M.in. następujące dochody nie mogą więc być ani "dochodami utraconymi" (trzeba je uwzględniać w wyliczeniach, mimo że już nie występują), ani "dochodami uzyskanymi" (nie należy ich uwzględniać w wyliczeniach, mimo że pojawiły się po 2023 r. i występują w chwili obecnej): - dochody z gospodarstwa rolnego - dochody z wynajmu - dochody z alimentów (tylko alimenty z 2023 r. zasądzone od osoby, która zmarła są "dochodem utraconym") - dochody ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego - dochody z US z ulgi na dzieci
UWAGA! Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny utracił dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia utraty dochodu, uzyskał dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy, lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpoczął pozarolniczą działalność gospodarczą.